Środowisko działania sklepu internetowego
Sklep internetowy to jedna z najbardziej popularnych form działalności handlu elektronicznego. Sklepy internetowe stanowią dodatkowy kanał dystrybucji dla istniejących firm lub też samodzielne przedsięwzięcie tworzone od podstaw. Zaprojektowanie oraz stworzenie takiego sklepu jest złożonym i czasochłonnym procesem, wymagającym nie tylko wiedzy informatycznej, ale też wiedzy z zakresu promocji, reklamy, marketingu oraz sprzedaży w Internecie.
Utworzenie strony internetowej nie może być traktowane jako biznes elektroniczny, zwłaszcza, kiedy jest to tylko typowa strona informacyjna, z umieszczonymi na niej informacjami odnośnie ofert sprzedaży danej firmy. Jest to jedynie pierwszy z kroków ku rozwinięciu biznesu elektronicznego. Drugi krok ma miejsce, kiedy na witrynie internetowej można złożyć zamówienie, a więc dokonać zakupu. Związane jest to z możliwością przeglądania asortymentu wraz z cennikami towarów. Kolejnym krokiem jest umożliwienie klientom zapłaty za zamówiony towar czy usługę na drodze elektronicznej. W następnym etapie sklep internetowy oferuje możliwości dostarczenia towaru, mającego formą materialną do klienta. Ostatnim z kroków jest dostarczenie klientowi narzędzi wspomagających go w przeprowadzeniu i optymalizacji zakupów pod względem ceny czy jakości asortymentu .
Niezwykle ważne jest to, ażeby sklep internetowy został dostosowany do preferencji grupy docelowej, do której jest skierowany.
Jego wygląd, funkcjonalność, użycie różnych rozwiązań technicznych, itp. powinny podkreślać charakter, specyfikę firmy i oferowanych przez nią produktów. Sprzedaż w Internecie realizowana jest na specjalnie do tego celu zaprojektowanych platformach – rynkach elektronicznych, które można spotkać w portalach komercyjnych, korporacyjnych bądź wortalach .
Za pośrednictwem serwisu www sklepy internetowe umożliwiają przeglądanie, wybór i zakup towarów. Mając na uwadze kryterium, jakim jest asortyment, opisywane sklepy w opinii E. Frąckiewicz można podzielić na:
internetowe sklepy horyzontalne – oferują one szeroki, ale płytki asortyment;
internetowe sklepy wertykalne – oferują one wąski, ale głęboki asortyment, często skierowany do wyspecjalizowanej grupy odbiorców.
Według rodzaju oferowanych towarów M. Norris oraz S. West dzielą sklepy internetowe na:
okazjonalne sklepy internetowe – towary oraz prezenty kupowane ad hoc, pod wpływem impulsu, podobają się klientowi w danej chwili i dlatego je kupuje;
specjalistyczne sklepy internetowe – zawierają artykuły charakterystyczne dla danej branży, takie same w każdym sklepie;
sklepy internetowe z towarami do świadomego wyboru – wymagają one podjęcia konkretnej decyzji, a więc są one albo bardzo drogie, albo też takie, które trzeba dostosować do zapotrzebowania użytkownika, od którego zależy cena;
sklepy internetowe z towarami konfigurowalnymi – to takie, których cena zależy od wybranych przez klienta elementów składowych całości;
sklepy artykułów skatalogowanych – najważniejszym elementem takich sklepów jest obszerny katalog umieszczony w bazie danych systemu, zaopatrzony w dobrą wyszukiwarkę .
Typowa witryna e-sklepu składa się z prezentacji oferty wraz z ofertą promocyjną, cennika, warunków zakupu, koszyka, formularza parności, wewnętrznej wyszukiwarki pozwalającej na szybkie dotarcie do poszukiwanego produktu, a także charakterystyki firmy i dodatkowych informacji, na przykład dla prasy.
Poza tym sklepy te grupuje się w pasaże handlowe. Ze względu na stopień integracji indywidualnego sklepu, przez pasaż, wyróżnia się:
pasaże będące zbiorem całkowicie niezależnych sklepów;
pasaże wchłaniające ofertę indywidualnego sklepy;
pasaże mieszane, stanowiące kombinację wyróżnionych powyżej pasaży.
Warto dodać, że większość sklepów internetowych prowadzi działalność w oparciu o powiązane ze sobą systemy, np.,:
system prezentacji graficznej produktów, uwzględniający podział na działy, kategorie produktów, podstawowe informacje na temat towaru, obsługę promocji, oczekiwania klientów;
system wyszukiwania produktów, który może być realizowany według numeru produktu, jego nazwy, producenta, zastosowania, ceny;
system sprzedaży, wykorzystujący wirtualny koszyk, który umożliwia klientom dodawanie, usuwanie produktów, zmianę ich ilości w koszyku, a także podawanie na bieżąco wartości aktualnego zamówienia, dokonanego przez klienta w sklepie;
system realizacji zamówień i płatności za zakupy, umożliwiający wybór sposobu dostarczenia przesyłki, przekazanie zamówienia do magazynu obsługi, a także zapewnienie obsługi kart płatniczych;
system wspomagający zarządzanie sklepem internetowym, który ma głównie na celu tworzenie statystyk realizowanej w nim sprzedaży, dzięki którym klienci mają do swojej dyspozycji w sklepie wyszukiwarkę produktów .
Do najpopularniejszych przedmiotów handlu internetowego należą towary wysoce wystandaryzowane, których zakup nie jest obciążony dużym ryzykiem ze strony nabywców.
Zaliczają się do nich między innymi bilety lotnicze, książki, artykuły muzyczne, obuwie, odzież, sprzęt elektroniczny i fotograficzny. Poza tym Internet umożliwia nabywanie oraz konsumowanie usług poza siedzibą usługodawcy. Tak więc to, co jest istotne przy tworzeniu sklepu internetowego, to również oferowanie szerszego wyboru produktów/usług dla klientów, dlatego też warto zastanowić się nad tym, na jaką ostatecznie możliwość się zdecydować, a tak naprawdę opcji w tym zakresie jest wiele, np.:
można połączyć się z innymi producentami w celu stworzenia większej witryny handlowej, oferującej szerszy wybór;
można zaoferować niższa cenę niż na innych witrynach, oferując towary wielu firm;
można sprzedawać wyłącznie przez pośredników, przy użyciu linku internetowego, łączącego klientów odwiedzających witrynę przedsiębiorstwa z witryną prowadzącą sprzedaż jej produktów .
Można więc powiedzieć, że pojęcie sklepu internetowego, najbardziej spektakularnego narzędzia handlu elektronicznego typu B2B, sprowadza się do kategorii serwisu www wraz z zawartymi w nim mechanizmami, pozwalającymi na wyszukanie, charakterystykę, zamówienie dóbr i usług, a także dokonanie płatności za ich zakup i transport, posiadający ponadto narzędzia obsługi usług dodatkowych. Z technologicznego punktu widzenia jest to określony adres internetowy, który wywołuje specjalnie spreparowaną witrynę webową, na której jej właściciel umieszcza listę dóbr i usług oferowanych do sprzedaży wraz z ich szczegółową charakterystyką i cenami. Realizacji dokonuje się poprzez formularz zamówień, bramkę płatności oraz wysyłkę zamówienia na ogół środkami konwencjonalnymi. Tak więc, główną ideą elektronicznych zakupów jest sprzedaż towarów/usług przez sieć i inkasowanie należności drogą elektroniczną.
Ażeby zachęcić klienta do zakupów w sklepach internetowych, sam proces kupowania musi być prosty, łatwy, jasny i zrozumiały dla każdego chętnego, nawet takiego, który nie ma wiele wspólnego z systemami informatycznymi. Zamiast przyuczać kupującego do nowych metod nabywania towarów, należy korzystać ze sprawdzonych form robienia zakupów, głównie poprzez: daleko posuniętą wizualizację produktu, ułatwienia zamawiania oraz zakupu, a także prostotę płatności i uwiarygodnienie. Warto jeszcze podkreślić, że kluczem do sukcesu każdego sklepu internetowego jest dobre rozpoznanie otoczenia. Należy sprawdzić, jak robią to inne osoby, w jaki sposób prezentują swoją ofertę, jakiego rodzaju zabiegi stosują.